Mae gan denantiaid gyfrifoldebau pan fyddant yn ymrwymo i gytundeb tenantiaeth ac yn symud i eiddo.  Os byddwch chi’n esgeuluso’r cyfrifoldebau hynny, fe allech chi gael eich troi allan o’ch cartref. Isod nodir rhai o’ch cyfrifoldebau chi fel tenant.

Rhent - Fe ddylech chi dalu’ch rhent yn gyson ac yn brydlon. Os na fyddwch chi’n talu’r rhent, efallai y bydd y landlord yn ceisio’ch troi allan cyn i’ch cytundeb tenantiaeth ddod i ben.  Os ydych yn cael trafferth i dalu’r rhent, mae'n bosibl y gallwch hawlio budd-daliadau megis Credyd Cynhwysol, neu Lwfans Tai Lleol.

Biliau – Os nad yw biliau, megis biliau trydan, nwy a Threth y Cyngor wedi’u cynnwys yn eich rhent, fe ddylech chi eu talu’n gyson. Os na fyddwch chi’n talu’r biliau’n gyson, efallai y bydd y cyflenwad yn cael ei atal a bydd rhaid i chi dalu i’w ailgysylltu. Os bydd y cyflenwad yn cael ei atal oherwydd nad ydych chi wedi talu’ch biliau, nid y landlord fydd yn gyfrifol am dalu i ailgysylltu’r cyflenwad.

Defnydd o’r eiddo - Rydych chi’n ysgwyddo cyfrifoldeb am ddefnyddio’r eiddo mewn ffordd gyfrifol a gofalu amdano.  Os nad ydych yn gofalu am yr eiddo, gallai’r landlord geisio adennill meddiant o'r eiddo ac efallai y byddwch yn atebol am gost y gwaith atgyweirio.  Dyma rai enghreifftiau sy’n darlunio’r cyfrifoldeb hwn:

  • Lleihau’r risg y bydd pibellau’n torri os byddwch chi’n mynd i ffwrdd yn ystod cyfnod oer, er enghraifft, drwy sicrhau nad ydyn nhw’n rhewi
  • Dadflocio sinc sydd wedi blocio
  • Gwneud yn siŵr nad ydych chi, eich teulu nac unrhyw ymwelwyr yn difrodi’r eiddo mewn unrhyw ffordd (ac eithrio ôl traul arferol)
  • Cael gwared ar sbwriel yn rheolaidd a pheidio â gadael iddo gronni

Os na fyddwch chi’n gofalu am yr eiddo, efallai y bydd modd i’r landlord geisio cymryd meddiant o’r eiddo ac fe allai fod yn rhaid i chi dalu’r gost o’i atgyweirio.

Contract Meddiannaeth Safonol - Ni ddylech chi dorri unrhyw amod teg yn eich cytundeb tenantiaeth, er enghraifft, is-osod, difrodi neu ddefnydd o’r garej. Os byddwch chi’n torri amodau’r cytundeb, efallai y bydd modd i’r landlord geisio cymryd meddiant o’r eiddo cyn i’ch cytundeb tenantiaeth ddod i ben ac efallai y byddwch chi’n colli’ch blaendal ac yn gorfod talu am unrhyw ddifrod.

 

Ymddygiad gwrthgymdeithasol ac ymddygiad gwaharddedig arall

Mae'r teler hwn yn nodi'r hyn na ddylai deiliad y contract, y bobl sy'n byw gyda deiliad y contract a'i ymwelwyr ei wneud. Mae'n cynnwys pethau fel:

  • gwneud gormod o sŵn
  • cam-drin geiriol neu drais corfforol ar bobl eraill sy'n byw yn y cartref, y landlord/asiant neu bobl eraill yn y gymdogaeth
  • cam-drin ei bartner (gan gynnwys cam-drin corfforol, emosiynol a rhywiol, seicolegol, economaidd neu ariannol)
  • defnyddio'r eiddo at ddibenion troseddol, neu
  • caniatáu i bobl eraill sy'n byw yn y cartref wneud y pethau hyn.

Os yw deiliad y contract yn gwneud y pethau a restrir uchod, bydd yn torri ei gontract a gallai gael ei droi allan o'r cartref.

Dyletswydd i ofalu am yr annedd

Mae'r teler hwn yn nodi nad yw deiliad y contract yn gyfrifol os bydd pethau yn ei gartref yn mynd yn dreuliedig neu'n cael eu torri trwy ddefnydd bob dydd. Fodd bynnag, mae'n rhaid i ddeiliad y contract ofalu'n briodol am ei gartref a'r pethau sydd ynddo sy'n eiddo i'r landlord. Ni chaniateir i ddeiliad y contract gymryd y pethau hynny allan o'r cartref (heb ganiatâd y landlord). Mae'n rhaid i ddeiliad y contract hefyd gadw'r cartref ‘wedi’i addurno mewn cyflwr rhesymol’ ac ni all gadw unrhyw beth yn y cartref sy'n risg i iechyd a diogelwch.

Dyletswydd i hysbysu'r landlord am nam neu gyflwr gwael.

Mae’r teler hwn yn nodi bod yn rhaid i ddeiliad y contract hysbysu'r landlord am unrhyw namau neu ddifrod y disgwylir i'r landlord eu hatgyweirio. Os nad cyfrifoldeb y landlord yw'r nam neu'r difrod (er enghraifft, oherwydd deiliad y contract wedi achosi'r difrod trwy ddiffyg gofal priodol), mae'n rhaid i ddeiliad y contract wneud y gwaith atgyweirio.

Terfynu tenantiaeth - Mae cyfrifoldeb arnoch chi hefyd i derfynu’r denantiaeth mewn ffordd briodol. Os na fyddwch chi’n terfynu’r denantiaeth mewn ffordd briodol, neu drwy gytuno (yn ysgrifenedig) â’r landlord, efallai y bydd rhaid i chi dalu’r rhent, hyd yn oed os na fyddwch chi’n byw yn yr eiddo mwyach. Darllenwch y wybodaeth am derfynu’ch tenantiaeth.