Cynhelir Etholiadau Llywodraeth Leol ddydd Iau, 5 Mai 2022.

Cynhelir Etholiadau Llywodraeth Leol, sef Etholiadau’r Cynghorau Sir a’r Cynghorau Tref a Chymuned, bob pum mlynedd. 

Pecyn Darpar Gynghorwyr

Bydd gan Gyngor Sir Ceredigion 38 Cynghorydd etholedig o fis Mai 2022 ymlaen.  Bydd y rhain yn cynrychioli 34 ward etholiadol:

 

Ward Etholiadol

Nifer y Cynghorwyr

Ward Etholiadol

Nifer y Cynghorwyr

Ceulan a Maesmawr

 

1

Llanfihangel Ystrad

1

Y Borth

1

Llansanffraid

1

Tirymynach

1

Aberaeron ac Aber-arth

1

Trefeurig

1

Ciliau Aeron

1

Melindwr

1

Ceinewydd a Llanllwchaearn

1

Llanfarian

1

Llannarth

1

Faenor

1

Llandysilio a Llangrannog

1

Llanbadarn Fawr

1

Llanbedr Pont Steffan

1

Aberystwyth Morfa a Glais

2

Llanwenog

1

Aberystwyth Penparcau

2

De Llandysul

1

Aberystwyth Rheidol

1

Gogledd Llandysul a Throed-yr-aur

1

Ystwyth

1

Llandyfrïog

1

Lledrod

1

Penbryn

1

Tregaron ac Ystrad-fflur

1

Beulah a Llangoedmor

2

Llanrhystud

1

Aber-porth a’r Ferwig

2

Llangeitho

1

Mwldan

1

Llangybi

1

Teifi

1

Yn dilyn Adolygiad Etholiadol, mae llawer o’r wardiau etholiadol wedi newid.  Gweler Argymhellion Terfynol ar gyfer Ceredigion, Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru.

  • Mae’r Cynghorau yn darparu ystod o wasanaethau i’w cymunedau.  Mae rhai yn statudol sy’n golygu bod yn rhaid iddynt gael eu darparu.  Mae’r rhain yn cynnwys casglu sbwriel a llyfrgelloedd.  Mae eraill yn rheoleiddiol.  Mae’n rhaid i’r rhain hefyd gael eu darparu ac maent yn cynnwys cynllunio a rheoli’r modd y mae tir ac eiddo’n cael eu datblygu, a thrwyddedu eiddo neu dacsis, er enghraifft.  Yn olaf, mae gwasanaethau dewisol y bydd cynghorau efallai yn dewis eu darparu, megis hybu twristiaeth. 

    Dyma rai enghreifftiau o’r hyn y mae eich Cyngor yn gyfrifol amdanynt:

    • Addysg - Ysgolion a chludiant i ysgolion
    • Tai - Strategaethau, cyngor, darpariaeth, a gweinyddu budd-daliadau
    • Gwasanaethau Cymdeithasol - Gofalu am blant, pobl hŷn a phobl anabl a’u diogelu
    • Priffyrdd a Thrafnidiaeth - Cynnal a chadw ffyrdd, rheoli a chynllunio trafnidiaeth, enwi strydoedd
    • Rheoli Gwastraff - Casglu sbwriel, ailgylchu a thipio anghyfreithlon
    • Gwasanaethau Hamdden a Diwylliannol - Llyfrgelloedd, amgueddfeydd, canolfannau hamdden a’r celfyddydau
    • Diogelu’r Defnyddiwr - Safonau Masnach
    • Gwasanaethau Amgylcheddol - Diogelwch bwyd, rheoli llygredd
    • Cynllunio - Cynllunio datblygu a rheoli datblygu
    • Datblygiad Economaidd - Denu busnesau newydd, hybu hamdden a thwristiaeth
    • Cynllunio ar gyfer Argyfwng - Rhag ofn y bydd argyfyngau megis llifogydd, afiechydon neu ymosodiadau gan derfysgwyr.

    Er mwyn cael gwybodaeth bellach ynghylch rôl Cynghorydd a’r broses enwebu, dyma rai dolenni defnyddiol:

Cynhaliwyd Sesiwn Briffio darpar Ymgeiswyr ac Asiantiaid ar ddydd Mawrth, 1 Mawrth 2022.

Cliciwch yma am y cyflwyniad
Cliciwch yma am amserlen yr etholiad

Er mwyn cael gwybodaeth bellach, cysylltwch â ni drwy e-bost swyddogcanlyniadau@ceredigion.gov.uk

Cynhelir sesiwn friffio bellach i Ymgeiswyr ar 11 Ebrill 2022. Os ydych yn ymgeisydd ond heb derbyn gwahoddiad, cysylltwch â ni drwy e-bost swyddogcanlyniadau@ceredigion.gov.uk 

Mae 51 o Gynghorau Tref a Chymuned yng Ngheredigion. 

Gall Cynghorau Tref a Chymuned osod ‘praesept’ neu ‘dreth’ a gesglir gan y Cyngor Sir gyda Threth y Cyngor. 

Mae lefel y gwasanaethau a ddarperir gan y cynghorau cymuned a thref yn amrywio ledled Cymru ond gallant gynnwys:

  • darparu cynlluniau trafnidiaeth cymunedol a’u cynnal a’u cadw  
  • prosiectau ieuenctid lleol
  • gweithgareddau twristiaeth
  • cyfleusterau hamdden
  • meysydd parcio
  • meysydd pentref
  • toiledau cyhoeddus
  • biniau sbwriel
  • cynlluniau bioamrywiaeth (mae dyletswydd dan Ddeddf yr Amgylchedd (Cymru) 2021 i bob cyngor baratoi cynlluniau bioamrywiaeth)
  • claddfeydd
  • rhandiroedd
  • cysgodfannau bysiau
  • tiroedd comin a mannau agored
  • llwybrau troed a llwybrau ceffylau
  • mesurau i leihau troseddau
  • darparu neuadd bentref neu gyfrannu at gorff arall sy’n darparu cyfleuster o’r fath.

Yn ogystal, mae llawer o gynghorau yn defnyddio pŵer dewisol Adran 137 sy’n eu galluogi i ddarparu gwasanaethau eraill, megis ffonau cyhoeddus; meddygfeydd pentref; cadw neu adfer hen wrthrychau neu adeiladau; cystadleuaeth y pentref taclusaf; tacluso tir nad oes neb yn gwybod pwy yw ei berchennog; coed Nadolig; sioeau blodau, gwyliau a ffeiriau; cyfraniadau at grwpiau chwarae a chlybiau ieuenctid; pryd ar glud; a chymorth i’r anabl.   

Mae bron pob cyngor cymuned yn cyflogi Clerc / Swyddog Ariannol Cyfrifol sy’n gyfrifol am weinyddu’r Cyngor mewn modd effeithlon, gan gynnwys gweinyddu cyfarfodydd; sicrhau bod y cyngor yn bodloni’r gofynion cyfreithiol ac ymdrin â’r prosesau cyllidol.  Mae gofyn i bob cyngor gael rheolau sefydlog a rheoliadau cyllidol i reoleiddio eu gweithrediadau. 

Bydd y Cynghorau Tref a Chymuned yn gweithio’n agos gyda’r cynghorwyr a’r cyngor ar faterion sydd o fudd cyffredin neu faterion y maent yn rhannu pryder yn eu cylch. 

Un Llais Cymru yw’r sefydliad sy’n cynrychioli ac yn darparu gwasanaethau cymorth i gynghorau cymuned a thref ledled Cymru.  I gael mwy o wybodaeth, ewch i.

http://www.unllaiscymru.org.uk

Mae Canllaw’r Cynghorydd Da hefyd yn adnodd defnyddiol

Cynhaliwyd Sesiwn Briffio darpar Ymgeiswyr ac Asiantiaid ar ddydd Mercher, 2 Mawrth 2022.

Cliciwch yma am y cyflwyniad
Cliciwch yma am amserlen yr etholiad

Er mwyn cael gwybodaeth ychwanegol, cysylltwch â ni drwy e-bost  swyddogcanlyniadau@ceredigion.gov.uk

Cynhelir sesiwn friffio bellach i Ymgeiswyr ar 12 Ebrill 2022. Os ydych yn ymgeisydd ond heb derbyn gwahoddiad, cysylltwch â ni drwy e-bost swyddogcanlyniadau@ceredigion.gov.uk 

Mae'r wybodaeth isod yn berthnasol i Etholiadau Cynghorau Sir a Chyngor Tref / Cymuned ac maent yn bwysig i chi eu nodi fel ymgeiswyr ac asiantiaid:

Eifion Evans, Prif Weithredwr Cyngor Sir Ceredigion yw’r Swyddog Canlyniadau ac mae e’n gyfrifol am y canlynol:

  • Cyhoeddi’r hysbysiad o etholiad
  • Gweinyddu’r broses enwebu
  • Annog pobl i gymryd rhan
  • Cyhoeddi datganiad am y sawl a enwebwyd a’r hysbysiad o bleidlais
  • Darparu gorsafoedd pleidleisio a sicrhau bod y cyfarpar priodol ynddynt
  • Penodi staff i’r gorsafoedd pleidleisio
  • Cynnal yr etholiad
  • Rheoli’r broses bleidleisio drwy’r post
  • Dilysu a chyfrif y pleidleisiau
  • Datgan y canlyniadau.

Mae dau Ddirprwy Swyddog Canlyniadau, sef Barry Rees a Lowri Edwards a fydd yn cynorthwyo’r Swyddog Canlyniadau i gynnal yr etholiad.  

Dylid gwneud unrhyw ymholiadau i’r Swyddog Canlyniadau neu’r Dirprwy Swyddogion Canlyniadau naill ai drwy anfon e-bost i’r cyfeiriad canlynol swyddogcanlyniadau@ceredigion.gov.uk neu drwy ffonio 01545 570881.

Digwyddiad

Dyddiad (erbyn pryd os nad yw’n ganol nos)

Cyhoeddi’r hysbysiad o etholiad

Dydd Gwener, 18 Mawrth

Cyflwyno’r papurau enwebu

Gall papurau enwebu gael eu cyflwyno yn electronig neu wyneb yn wyneb.  Bydd mwy o wybodaeth ar gael cyn bo hir. 

Rhwng dydd Llun, 21 Mawrth a 4pm ddydd Mawrth, 5 Ebrill

 

 

Y dyddiad a’r amser cau ar gyfer dosbarthu papurau enwebu

4pm ddydd Mawrth, 5 Ebrill

Gwneud gwrthwynebiadau i bapurau enwebu

Rhwng 10am a 12 canol dydd, ddydd Mawrth, 5 Ebrill, gellir gwneud gwrthwynebiad i bob enwebiad a ddosbarthwyd.

Rhwng 12 canol dydd a 5pm ddydd Mawrth, 5 Ebrill, yr unig enwebiadau y gellir eu gwrthwynebu yw’r rhai a ddosbarthwyd ar ôl 4pm ddydd Llun, 4 Ebrill.

Y dyddiad a’r amser cau ar gyfer tynnu’n ôl

4pm ddydd Mawrth, 5 Ebrill

Y dyddiad a’r amser cau ar gyfer hysbysu bod asiant etholiadol wedi’i benodi  

4pm ddydd Mawrth, 5 Ebrill

Cyhoeddi’r hysbysiad interim cyntaf o newid i etholiad

Dydd Mawrth, 5 Ebrill

Cyhoeddi datganiadau am y sawl a enwebwyd

Heb fod yn hwyrach na 4pm ddydd Mercher, 6 Ebrill  

Cyhoeddi datganiadau am y sawl a enwebwyd, gan gynnwys hysbysiad o bleidlais a lleoliad gorsafoedd pleidleisio

Heb fod yn hwyrach na 4pm ddydd Mercher, 6 Ebrill  

Y dyddiad cau ar gyfer derbyn ceisiadau i gofrestru

Dydd Iau, 14 Ebrill

Y dyddiad cau ar gyfer derbyn ceisiadau newydd am bleidleisiau drwy’r post a phleidleisiau drwy ddirprwy drwy’r post, ac am newidiadau i bleidleisiau drwy’r post neu bleidleisiau drwy ddirprwy sy’n bodoli eisoes

5pm ddydd Mawrth, 19 Ebrill

Y dyddiad cau ar gyfer derbyn ceisiadau newydd i bleidleisio drwy ddirprwy (nid pleidlais drwy ddirprwy drwy’r post na phleidlais drwy ddirprwy mewn argyfwng) 

5pm ddydd Mawrth, 26 Ebrill

Cyhoeddi ail hysbysiad interim o newid etholiad 

Rhwng dydd Mercher, 6 Ebrill a dydd Mawrth, 26 Ebrill (gan gynnwys y dyddiadau hyn)  

Yr amser cyntaf y gall etholwyr wneud cais am bleidlais drwy ddirprwy mewn argyfwng

Ar ôl 5pm ddydd Mawrth, 26 Ebrill

Cyhoeddi’r hysbysiad terfynol o newid etholiad

Dydd Mercher, 27 Ebrill

Y dyddiad cau ar gyfer hysbysu bod asiantiaid pleidleisio, asiantiaid cyfrif ac is-asiantiaid wedi’u penodi

Dydd Mercher, 27 Ebrill

Y dyddiad cyntaf y gall etholwyr wneud cais am bleidlais bost newydd yn lle pleidlais bost a gollwyd

Dydd Iau, 28 Ebrill

Diwrnod pleidleisio

 

Rhwng 7am a 10pm ddydd Iau, 5 Mai

Y tro olaf y gall etholwyr wneud cais am bleidlais bost newydd yn lle pleidlais bost a ddifethwyd neu a gollwyd

5pm ddydd Iau, 5 Mai

Y dyddiad cau ar gyfer gwneud cais am bleidlais drwy ddirprwy mewn argyfwng

5pm ddydd Iau, 5 Mai

Y tro olaf y gellir newid y gofrestr o ganlyniad i wall clerigol neu apêl gan y llys

9pm ddydd Iau, 5 Mai

Dilysu a Chyfrif

Dydd Gwener, 6 Mai

Mae hi’n dal yn ofynnol i sicrhau bod y mesurau COVID-19 priodol yn cael eu dilyn yn ystod ymgyrchoedd etholiadol. 

Mae Llywodraeth Cymru wedi paratoi “Cerdyn Gweithredu” sy’n darparu cyngor ar y mesurau rhesymol posibl i’w cymryd er mwyn lleihau’r risg o ddal a lledu coronafeirws wrth ymgyrchu.    

Mae’r ‘Cerdyn Gweithredu’ yn cael ei ddiweddaru pan fo rheoliadau a mesurau COVID-19 yn newid. 

Gorsafoedd Pleidleisio